فرق ابراء با بذل مهریه
دفتر وکالت دکتر حمید بذرپاچ بهترین وکیل در تهران : ابراء و بذل مهریه دو مفهوم حقوقی هستند که در قانون ازدواج و شرایط بخشیدن مهریه توسط زن به کار می‌روند. این دو مفهوم چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند. بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، پس از اعلام صیغه عقد بین دو طرف، مهریه تعیین شده جزو حقوق زن است و او مالک قانونی آن است.
اگر زن بعد از ثبت ازدواج و تایید مالکیت خود بر مهریه، قصد داشته باشد که تمام یا بخشی از مهریه خود را ببخشد یا بدهد، بر اساس ماده ۱۲۷۷ قانون مدنی باید به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کند و اقرارنامه بذل یا بخشش مهریه را تنظیم کند.
پس از تنظیم این اقرارنامه، دفترخانه اسناد رسمی با دفتر ازدواج که عقد در آن ثبت شده است، مکاتبه می‌کند تا بخشش مهریه توسط زن در اسناد ازدواج ثبت شود. در مورد ابراء مهریه، فرآیند به این صورت است که زن بر اساس ماده ۲۸۹ قانون مدنی ابتدا به دفاتر ثبت رسمی مراجعه می‌کند و پس از تنظیم سند ابراء و تایید آن، زوج یا شخص دائن را از پرداخت مهریه معاف می‌کند. داشتن اهلیت، صحت عقل، بلوغ و رشد لازم از شروط مهم و ضروری ابراء مهریه است.
فرق بذل مهریه با ابراء چیست؟ کدام یک بهتر است؟
تفاوت بخشش مهريه و ابراء در شرایط و نوع بخشیدن یک حق است. به عبارت دیگر در ابراء وقتی دائن با صاحب حق، فرد مقابل را از دینی که دارد بری می کند اسقاط حق اتفاق می افتد اما وقتی دائن به فرد تعهد دهنده می گوید که از حق خود چشم پوشی کرده و آن را بخشیده به معنای تملک دین است که در ماده ۸۰۶ قانون مدنی تحت عنوان بذل مهریه مورد توجه قرار گرفته است.
به عبارت ساده بخشش طلب به افراد مدعی است و تحقق آن به قبول طرف مقابل نیاز دارد. همچنین در بخشش یک طلب یا مال امکان رجوع برای فرد صاحب حق وجود دارد اما در ابراء حق رجوع برای فرد صاحب حق وجود ندارد و زمانی که ابراء مهریه تنظیم و به امضا صاحب حق برسد این حق بخشیده شده و امکان باز پس گیری آن به دلیل پشیمانی یا دلایل دیگر وجود ندارد.
بنابراین ابراء و بخشش مهريه از نظر مفهوم و عملکرد تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند بلکه تفاوت مهم آن ها در نوع قانون، شرایط انجام و سرانجام آنها یعنی امکان رجوع یا عدم رجوع به حق بخشیده شده است.
ابراء مهریه
ابراء مهریه یک فرآیند حقوقی است که در آن زوجه با تنظیم یک سند، چه به صورت عادی یا رسمی، مهریه‌ای که در سند ازدواج ثبت شده را می‌بخشد.
گرچه ابراء یا بخشیدن مهریه می‌تواند از طریق تنظیم سند عادی انجام شود، اما برای جلوگیری از احتمال وجود شبهات و خطر از دست رفتن اعتبار سند، بهتر است زوجه برای ابراء مهریه به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کند و در آنجا سند ابراء مهریه را تنظیم و تایید کند تا سند تنظیم شده از اعتبار قانونی لازم برخوردار باشد. این امر باعث می‌شود که احتمال وجود هرگونه شبهه و خدشه در این نوع اسناد کاهش یابد و از بروز مناقشات آتی بین طرفین جلوگیری شود.
شرایط ابرای مهریه چیست
برای تنظیم سند ابراء مهریه در دفاتر رسمی، شرایطی وجود دارد که شامل اهلیت، بلوغ، عقل و رشد زوجه، داشتن قصد و رضایت قلبی برای انجام این کار، و مشروع بودن جهت و موضوع می‌شود.
به عبارت دیگر، در صورتی که مسئول دفترخانه در هر یک از موارد فوق تردید داشته باشد، می‌تواند به عنوان مانعی برای تنظیم این نوع اسناد عمل کند و از تنظیم آنها جلوگیری کند.
همچنین، در ابراء مهریه، امکان پشیمانی و طلب مجدد وجود ندارد و زوج پس از تنظیم و تایید ابراء مهریه نمی‌تواند به هر دلیلی از کار انجام شده پشیمان شود و در صدد طلب مجدد برآید.
آیا بذل مهریه قابل رجوع است؟
بذل یا بخشش مهریه، که توسط زوجه به هر دلیلی انجام شده باشد، قابل بازگشت است. این امکان برای زوجه وجود دارد که در صورت پشیمانی از بذل مهریه، با تنظیم دادخواست، برای طلب مجدد حق خود اقدام کند و هیچ مانع قانونی برای این کار وجود ندارد.
به عبارت دیگر، بذل مهریه قابل بازگشت است، حتی اگر این کار در دفاتر اسناد رسمی به صورت سند ثبتی انجام شده باشد. زوجه در صورت پشیمانی از کار انجام شده، می‌تواند برای استیفای حق خود اقدام قانونی کند.
در مورد بذل مهریه و قابل بازگشت بودن آن، باید به این نکته توجه کرد که اگر زوجه در دفترخانه طلاق، بذل مهریه را از خود سلب و ساقط کرده باشد، امکان انجام این کار وجود ندارد و زوجه نمی‌تواند به راحتی بذل یا بخشش مهریه را انجام دهد.
همانطور که گفته شد، فقط در ابراء ذمه شوهر، امکان بازگشت وجود ندارد، چون در این سند ذکر و تایید می‌شود که شوهر هیچ دین و وظیفه‌ای نسبت به پرداخت مهریه زن ندارد و مهریه توسط صاحب حق بخشیده شده است.
فریب در ابراء مهریه
فریب در ابراء مهریه زمانی رخ می‌دهد که مرد یا همسر با ارائه وعده‌های متفاوت، زن را به بخشش مهریه ترغیب کند. اما پس از تنظیم و ثبت ابراء مهریه، تعهدات خود را انجام نمی‌دهد و از مسئولیت خود دوری می‌کند. در چنین شرایطی، حق زن یا زوجه برای دادخواهی با داشتن مدارک لازم و مراجعه به مراکز قانونی حفظ می‌شود
با این حال، باید به این نکته توجه کرد که اگر ابراء مهریه با تنظیم سند رسمی و ثبت آن در دفاتر اسناد رسمی همراه با امضای شاهدان یا رضایت پدر زوجه انجام شده باشد، امکان بازگشت به دلیل فریب همسر کاهش می‌یابد.
بنابراین، دادخواهی و مراجعه به مراکز قضایی برای استیفای مهریه به دلیل فریب در ابراء مهریه ناممکن و بی‌نتیجه می‌شود. برای بازگشت از ابراء مهریه به دلیل فریب، باید شرایط انجام این کار فراهم باشد، در غیر این صورت، طلب خواهی بدون داشتن اسناد و مدارک لازم به نتیجه نخواهد رسید.
ابطال سند رسمی ابراء مهریه
ابراء رسمی مهریه فقط در صورتی قابل ابطال است که بتوان ثابت کرد سند موجود برای ابراء مهریه جعلی است یا زوجه و خانواده‌اش بتوانند نشان دهند که در زمان تنظیم سند ابراء، زوجه دارای اهلیت قانونی لازم یا رضایت و اختیار نبوده و در شرایط نامتعادل به این کار پرداخته است.
در صورت عدم وجود چنین شرایطی، امکان ابطال سند رسمی ابراء مهریه وجود ندارد و زوجه به دلیل پشیمانی از کار انجام شده یا دلایل دیگر نمی‌تواند هیچ تأثیری در ابطال این سند داشته باشد و سند با قوت خود باقی خواهد ماند.
بنابراین، ابطال سند رسمی ابراء مهریه برای زوج فقط در صورتی ممکن است که سند تنظیمی ابراء مهریه غیرمحضری و عادی باشد و زوجه بتواند با ارائه شبهات مختلف، به دلیل عدم رسمیت سند، اعتبار آن را زیر سوال ببرد.
همچنین، اگر سند ابراء مهریه در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد، فقط در صورت اثبات عدم اهلیت زوجه، امکان ابطال آن وجود دارد. در غیر این صورت، امکان ابطال سند وجود ندارد و زوجه باید صحت و سلامت سند را قبول کند و از آن تمکین کند.
سخن پایانی
تفاوت بین ابراء و بذل مهریه بسیار اندک است. به عبارتی دیگر، ابراء از لحاظ مفهومی با بذل مهریه تفاوت چندانی ندارد و در هر دو حالت، زن با تنظیم سند عادی یا رسمی، مهریه خود را می‌بخشد.
اما تنها تفاوت این دو مفهوم در نوع قانون و شرایط اجرای آن است. به عبارتی دیگر، در بذل مهریه، نیازی به وجود شرایطی مانند اهلیت، بلوغ عقلی و رشد جسمی و ذهنی زوجه وجود ندارد و تفاوت دیگر این دو مفهوم در امکان رجوع است.
یعنی در ابراء مهریه، اگر شرایط جسمی و ذهنی زوجه مانند اهلیت، بلوغ عقلی و جسمی تأیید شده باشد، امکان رجوع از تصمیم گرفته شده وجود ندارد. اما در بذل مهریه، به دلیل پشیمانی یا فریب، امکان رجوع وجود دارد و امکان دوباره طلب کردن حق بخشیده شده برای زوجه باقی است.
فریب در ابراء مهریه زمانی قابل بررسی و پیگیری است که شبهه جعل سند وجود داشته باشد یا زوجه و خانواده‌اش بتوانند با ارائه مدارک لازم، در اهلیت و بلوغ ذهنی و جسمی زوجه در هنگام تنظیم و تأیید سند ابراء مهریه، شبهه و تردید ایجاد کنند.
زمانی که سند رسمی ابراء مهریه در دفاتر رسمی و با حضور شاهد یا رضایت پدر زوجه انجام شده باشد، امکان ابطال آن به دلایل مختلف وجود ندارد و زوجه باید به آن تمکین کند.فرق ابراء با بذل مهریه
فرق ابراء با بذل مهریه از نظر انتخاب
از نظر انتخاب بین این دو، هر کدام ممکن است در شرایط خاصی مناسب‌تر باشد. اگر زن می‌خواهد به طور کامل و بدون امکان بازگشت، مهریه را ببخشد، ابراء گزینه مناسبی است. اما اگر می‌خواهد انعطاف بیشتری داشته باشد و امکان بازگشت به حق خود را حفظ کند، بذل انتخاب بهتری خواهد بود.
آیا به دنبال بهترین وکیل طلاق در تهران هستید که حمایت حقوقی مطمئن و حرفه‌ای ارائه دهد؟
دکتر حمید بذر پاج ، با سال‌ها تجربه در حل و فصل مسائل حقوقی خانواده، آماده است تا به شما کمک کند.
– مشاوره حقوقی دقیق و متناسب با نیازهای شما
– نمایندگی قانونی در دعاوی خانوادگی
– حمایت و راهنمایی در طول فرآیند قانونی
با ما تماس بگیرید و مشاوره اولیه رایگان خود را دریافت کنید. شماره تماس : ۰۹۱۲۷۶۷۸۷۵۱
