مهریه صیغه موقت: حقوق و دستورالعمل‌هایی که باید بدانید

مهریه صیغه موقت

دفتر وکالت دکتر حمید بذرپاچ بهترین وکیل در تهران :عقد موقت، که یکی از روش های متداول ازدواج است، در سیستم حقوقی و شرعی ما به صورت رسمی پذیرفته شده است. قانون مدنی ، قوانین خاصی را برای عقد موقت تعیین کرده است و برای اعتبار آن، دو عامل اصلی باید وجود داشته باشد. تعیین یک مدت زمان مشخص و مهریه، دو پیش نیاز برای اعتبار این نوع عقد هستند.

قوانین مربوط به مهریه عقد موقت، بر اساس قانون، مشابه قوانین مهریه در عقد دائمی است؛ با این حال، در برخی موارد ممکن است تفاوت هایی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، برای اعتبار عقد موقت، باید مهریه تعیین شود، در حالی که در عقد دائمی این الزام وجود ندارد. همچنین، تعیین حداقل میزان مهریه صیغه، یک مسئله است که معمولا زوج هایی که در حال ازدواج موقت هستند، با آن مواجه می شوند.

پس از این، در این مقاله می خواهیم مهریه عقد موقت را مورد بررسی قرار دهیم و سپس به این سوال پاسخ دهیم که آیا باید مهریه در عقد موقت تعیین شود و چگونه می توان حداقل میزان مهریه عقد موقت را تعیین کرد؟

مهریه عقد موقت

عقد موقت، که نیز با نام هایی مانند نکاح منقطع و ازدواج صیغه شناخته می شود، در سیستم حقوقی و اجتماعی ما رسمیت یافته است. دو عنصر اصلی برای انعقاد عقد نکاح موقت الزامی است، که شامل مهریه و تعیین مدت است.
دلیل تاکید قانون بر تعیین مهریه در عقد موقت این است که از آنجا که ازدواج موقت معمولاً، مگر در موارد خاص، ثبت نمی شود، بنابراین، با تعیین مهریه، حقوق زوجه تا حدودی تضمین می شود. حتی در ماده 1096 قانون مدنی، به این موضوع اشاره شده است که در صورت فوت زن، مهریه او همچنان باقی می ماند، حتی اگر شوهر با او نزدیکی نکرده باشد.
نیاز به تعیین مهریه در عقد موقت، در مقابل احکام عقد دائمی است. در نکاح دائمی، تعیین مهر الزامی نیست و زوجین می توانند پس از عقد، در مورد تعیین مهریه توافق کنند. حتی اگر مهریه ای تعیین نشود، باز هم زن می تواند از احکام مربوط به مهر المثل و مهر المتعه استفاده کند. اما این در حالی است که تعیین مهر و میزان آن در عقد موقت، لازم و ضروری است و عدم تعیین آن، باعث بطلان عقد موقت می شود.

آیا تعیین مهریه در عقد موقت الزامی است؟

عقد موقت، که در سیستم حقوقی و شرعی ما توسط قانون مدنی معتبر است، دارای شرایط خاص برای صحت آن است. این شرایط علاوه بر شرایط عمومی قراردادها (قصد و رضا، اهلیت، موضوع معین، مشروعیت جهت)، به دو شرط اصلی دیگر نیز نیاز دارد:
اولا، تعیین مدت در عقد موقت الزامی است و قانونگذار، این موضوع را در مواد 1075 و 1076 قانون مدنی مشخص کرده است.
دوما، بر اساس ماده 1095 قانون مدنی، عدم تعیین مهریه، باعث بطلان عقد نکاح می شود.
بنابراین، مهریه در عقد موقت، نقش مهمی در صحت این عقد دارد و تعیین آن در عقد موقت الزامی است. عقد موقت و عقد نکاح دائم، با اینکه در دو بخش مجزا در قانون بررسی شده اند و احکام خاص خود را دارند، اما بر اساس ماده 1077 قانون مدنی، احکام مهریه در عقد نکاح دائم و منقطع، مشابه و یکسان است. البته، مهریه صیغه، احکام خاص خود را نیز دارد که عبارتند از:

احکام مهریه صیغه

مهریه صیغه موقت  مهر المتعه و مهر المثل، فقط برای عقد دائم مخصوص است. این دو نوع مهر، در صورتی به زن تعلق می گیرد که مهریه به موجب عقد دائم تعیین نشده باشد و مرد، قبل یا بعد از رابطه زناشویی، بخواهد همسر خود را طلاق بدهد. اما چون عدم ذکر مهریه در عقد صیغه، باعث بطلان عقد است، این دو نوع مهریه به زن تعلق نمی گیرد.
بر اساس ماده 1096 قانون مدنی ” در نکاح منقطع موت زن در اثناء مدت، موجب سقوط مهر نمی شود و همچنین است اگر شوهر تا آخر مدت با او نزدیکی نکند “. بنابراین، اگر زن در طول مدت عقد موقت فوت کند یا مرد با او زناشویی نکند، باز هم مهر از بین نمی رود. همچنین، مهریه زن در عقد موقت شفاهی نیز به قوت خود باقی است و زن می تواند حتی در صورت لفظی بودن عقد موقت، مهریه خود را مطالبه کند و در این زمینه با مانعی مواجه نیست.

حداقل مهریه عقد موقت

بر اساس قانون مدنی، انتخاب هر چیزی که دارای ارزش مالی و قابل تملک باشد، به عنوان مهریه در عقد موقت ممکن است. این موضوع در ماده 1078 قانون مدنی ذکر شده است. بنابراین، برای تعیین حداقل مهریه، باید به داشتن ارزش مالی و قابلیت تملک توجه شود تا عقد معتبر باشد. البته، شرط مشروعیت نیز مهم است. به عنوان مثال، مشروبات الکی نمی توانند به عنوان مهریه انتخاب شوند. این شرایط فقط برای عقد نکاح موقت مخصوص نیست و نکاح دائم نیز تابع همین احکام است.
توافق طرفین بر تعیین حداقل مهریه بیشتر از هر چیز دیگری تاثیر دارد و قانون مدنی نیز در ماده 1080 این موضوع را مشخص کرده است که “تعیین مقدار مهر، منوط به تراضی طرفین است”. البته باید به این نکته توجه کرد که چیزی که طرفین بر آن توافق می کنند، باید متعلق به شوهر باشد و اگر متعلق به شخص دیگری باشد، رضایت آن شخص شرط است.
برای فهم بهتر تعیین حداقل مهریه در عقد موقت، به این مثال توجه کنید: زن و مردی که قصد ازدواج از طریق عقد موقت را دارند و وجود مهریه برای آنها ملاک اصلی نیست، اما صحت عقد آنها به تعیین مهریه وابسته است. بر اساس قانون، آنها باید چیزی را که دارای ارزش مالی است و می تواند متعلق شود، انتخاب کنند و بر آن به عنوان مهریه توافق کنند. این می تواند یک دسته گل نرگس یا یک جلد کتاب باشد.