قوانین چک برگشتی و مراحل دریافت چک

4. با پرداخت کنندگان چک ارتباط برقرار کنید. اگر چکی نوشتید و بعداً متوجه شدید که چک ممکن است برگشت بخورد، سریعاً با گیرنده چک تماس بگیرید. قبل از واریز چک به آنها اطلاع دهید تا آن رابرای وصول به بانک نبرند. این باعث صرفه جویی در زمان و هزینه هر دوی شما می شود.

انواع روش های برگشت زدن چک:

در صورت عدم پرداخت مبلغ مربوط به چک صادره، دارنده چک می تواند با بانک تماس گرفته و گواهی عدم پرداخت چک دریافت کند. پس از آن می تواند چک خود را بنویسد و به روش های مختلفی مطالبه وجه کند که به سه نوع کیفری، قضایی و ثبتی تقسیم می شود.
اگر چک بدون محل صادر شده باشد، یعنی صادرکننده چک به اندازه مبلغ چک اعتبار مالی نزد بانک نداشته باشد، دارنده چک می تواند از سه روش کیفری، حقوقی و ثبتی نسبت به بازپس گیری وجه چک برگشتی اقدام قانونی لازم را انجام دهد. این روش ها معمولاً به عنوان اجرای چک برگشتی شناخته می شوند
با این حال، از منظر تجاری و حقوقی، اجرای چک برگشتی اغلب بر اساس اجرای چک در فرآیند ثبت است. لازم به ذکر است که هر یک از روش های اجرای چک نقدی برای مطالبه پرداخت آن با سایرین متفاوت است و البته آثار و تبعات خاص خود را خواهد داشت.
به همین منظور در ادامه این مقاله به بررسی روش های مربوط به اجرای چک برگشتی می پردازیم و هر مرحله و روش را به تفصیل ذکر می کنیم.

روش های برگشت زدن چک ؟
نحوه انجام بازرسی کیفری
اولین روش اجرای چک برگشتی یا برگشت زدن چک روش کیفری است. در این روش در صورتی که چک توسط صادرکننده پرداخت نشود و چک برگشت خورده تلقی شود، دارنده چک می تواند از صادرکننده به دلیل تخلف شکایت کند که این شکایت با مراجعه به دادسرا و طرح شکایت برای اخذ مبلغ چک صادر شده پیگیری خواهد شد.
در خصوص نحوه اجرای کیفری چک، شایان ذکر است که دارنده چک باید پس از مسدود شدن حساب چک برگشتی، ظرف مدت 6 ماه از تاریخ وصول چک بلامحل -گواهی پرداخت چک را مسترد کند. یا گواهی عدم پرداخت بانک را به مراجع کیفری مانند دادسرای عمومی گزارش دهد در غیر این صورت اجرای کیفری چک و مجازات صادرکننده چک دیگر امکان پذیر نیست. البته الزامات مندرج در قانون برای تعقیب کیفری چک برگشتی ضروری است.

مثلا : صادرکننده معادل مبلغ چک در حساب بانکی خود موجودی نقدی یا اعتبار بانکی ندارد و یا پس از صدور چک مبلغی را که چک برای آن صادر شده است از بانک برداشت می کند. همچنین در صورتی که صادرکننده به بانک دستور دهد که وجه چک را پس از صدور آن پرداخت نکند یا چک را به گونه ای تنظیم کند که بانک از پرداخت آن خودداری کند
همچنین در صورتی که صادرکننده با علم به بسته بودن حساب خود، چک صادر کرده باشد، می توان از صادرکننده به جرم صدور چک بلامحل به معنای زندان ومحرومیت از داشتن دسته چک شکایت کرد.
البته همانطور که اشاره شد باید گفت شکایت کیفری از صادرکننده چک را نمی توان اجرای چک به معنای عام آن دانست; زیرا دارنده چک باید پس از اثبات جرم صدور چک بلامحل به یکی از طرق زیر یعنی قانونی یا ثبتی اقدامات قانونی لازم را انجام دهد. همچنین می توانید برای آشنایی بیشتر با روند شکایت کیفری چک های غیرمجاز مقاله زیر را مطالعه کنید.
لازم به ذکر است با راه اندازی سامانه صیاد توسط بانک مرکزی و الزام به ثبت چک و انتقال چک از طریق این سامانه، پیش بینی می شود در سال های آینده حجم شکایات کیفری مربوط به چک های بلامحل در آینده کاهش چشمگیری پیدا کند.

نحوه وصول و نقد کردن و اجرا گذاشتن چک صیاد:
ماده ۲۳ قانون جدید چک می‌گوید: دارنده چک می‌تواند با ارائه گواهی عدم پرداخت طبق مقررات قانونی از دادگاه صالح تقاضای اجرای پرداخت چک معیوب و حق الوکاله را بنماید. «دادگاه موظف است در صورت احراز شرایط زیر به صاحب حساب، صادرکننده یا هر دو دستور اجرا صادر کند:
الف- در متن چک پرداخت مشروط به رعایت شرط نمی باشد.
ب- متن چک دلالت بر ضمانت معامله یا تعهد چک ندارد.
ج- گواهی عدم پرداخت به دلیل دستور عدم پرداخت طبق ماده (14) این قانون و تبصره های آن صادر نشده باشد
در ادامه این ماده آمده است در صورتی که دارنده حساب بدهکار ظرف 10 روز بدهی خود را به دارنده چک پرداخت نکند برابر قانون اجرای تحریم های اقتصادی با وی برخورد می شود.

بنابراین می توان گفت با توجه به شرایط پیش بینی شده در قانون جدید، در صورتی که چک وجهی نداشته باشد یا دارای کسری مانده باشد، دارنده چک از بانک درخواست صدور گواهی عدم پرداخت یا کسری موجودی می کند. و بانک مربوطه موظف است اطلاعات کامل چک را در سوابق سامانه چک برگشتی بانک مرکزی ارائه و پس از اخذ کد رهگیری، این کد را در گواهی های مذکور ثبت نماید.

1. تامین موجودی: ابتدا باید موجودی لازم برای پوشش مبلغ چک را در حساب خود تامین کنید.
2. ارائه لاشه چک برگشتی: لاشه چک برگشتی را به بانک ارائه دهید.
3. ارائه رضایت‌نامه محضری: رضایت‌نامه محضری ذینفع چک را به بانک ارائه دهید.
4. واریز مبلغ چک: مبلغ چک را به همراه سپرده قرض‌الحسنه جاری واریز کرده و آن را به مدت 24 ماه مسدود نمایید.
5. ارائه حکم قضایی: حکم قضایی مبنی بر رفع سوء اثر از سوابق چک برگشتی را ارائه دهید.
6. انقضای مدت نگهداری سوابق: پس از گذشت مدت زمان مشخص، سوابق چک‌های برگشتی از سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی حذف خواهد شد.
این مراحل به شما کمک می‌کند تا فرآیند چک برگشتی را به درستی انجام دهید و از پیامدهای منفی آن جلوگیری کنید. امیدوارم این اطلاعات برای شما مفید باشد. جهت دریافت مشاوره با دکتر حمید بذر پاچ تماس بگیرید  : ۰۹۱۲۷۶۷۸۷۵۱