جرم کلاهبرداری و مجازات کلاهبرداری چیست؟

جرم کلاهبرداری چیست؟

کلاهبرداری جرمی است که در آن فرد با توسل به روش‌های مختلف فریبکاری مانند جعل، اغفال یا وعده‌های دروغین، مال یا اموال دیگران را به طور نامشروع به دست می‌آورد.

انواع کلاهبرداری

کلاهبرداری یکی از جرایم رایج در جامعه است که با روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. به طور کلی می‌توان کلاهبرداری‌ها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

• کلاهبرداری‌های معمول: این نوع کلاهبرداری‌ها شامل روش‌های رایجی مانند فروش محصولات تقلبی، ارائه خدمات کاذب و یا فریب دادن افراد با وعده‌های دروغین سود است.
• کلاهبرداری‌های پیچیده: در این نوع کلاهبرداری‌ها، مجرمین با استفاده از عناوین جعلی دولتی، شرکت‌های معتبر یا تبلیغات گسترده در رسانه‌ها، اعتماد افراد را جلب کرده و به آن‌ها آسیب می‌رسانند.

مجازات‌های کلاهبرداری:

مجازات کلاهبرداری بسته به نوع و میزان خسارتی که به فرد یا جامعه وارد شده، متفاوت است. به طور کلی، مجرمان علاوه بر بازگرداندن مالی که به طور غیرقانونی به دست آورده‌اند، به حبس و پرداخت جزای نقدی نیز محکوم می‌شوند.

• حبس: مجازات حبس برای کلاهبرداری‌های معمول معمولاً یک تا پنج سال و برای کلاهبرداری‌های پیچیده پنج تا ده سال است.
• رد مال: مجرم مکلف است مالی را که از طریق کلاهبرداری به دست آورده است، به مالباخته بازگرداند.
• جزای نقدی: علاوه بر حبس و رد مال، مجرم باید جریمه نقدی نیز پرداخت کند.

اثبات جرم کلاهبرداری

برای اثبات وقوع جرم کلاهبرداری، باید سه عنصر زیر ثابت شود:

• مکر و حیله: فرد مرتکب با استفاده از حیله و نیرنگ، قصد فریب دادن دیگری را داشته است.
• اشتباه در تشخیص: فرد قربانی به دلیل فریب خوردن، تصوری خلاف واقع از موضوع داشته است.
• تحصیل مال نامشروع: مرتکب با استفاده از فریب، مال دیگری را به طور نامشروع به دست آورده است.

نکات مهم در خصوص جرم کلاهبرداری:

گذشت شاکی: گذشت شاکی از حق شکایت خود، اگرچه موجب تعلیق تعقیب نمی‌شود، می‌تواند در کاهش مجازات موثر باشد.

مرور زمان: برای برخی از جرایم کلاهبرداری، مرور زمان قانونی وجود دارد که پس از گذشت آن مدت، امکان تعقیب مرتکب از بین می‌رود.

سابقه کیفری: سابقه کیفری مرتکب در تشدید مجازات وی موثر خواهد بود.

مصادیق رایج کلاهبرداری:

• معرفی مال دیگری به عنوان مال خود: فروش یا انتقال مالی که متعلق به فرد دیگری است.
• تقاضای ثبت ملک متعلق به دیگری: ثبت نامی به عنوان مالک ملکی که در حقیقت متعلق به فرد دیگری است.
• معامله معارض: انجام معامله‌ای که با حقوق مالکیت دیگری منافات دارد (مثلاً فروش ملکی که قبلاً به دیگری فروخته شده است).

کلاهبرداری جرمی است که به اعتماد افراد ضربه می‌زند و عواقب حقوقی و کیفری جدی در پی دارد. برای جلوگیری از وقوع این جرم، توصیه می‌شود در انجام معاملات و قراردادها، هوشیار بوده و از اعتماد بی‌جا به افراد خودداری کنید.

تعریف جرم کلاهبرداری

کلاهبرداری عبارت است از فریب دادن عمدی افراد با استفاده از روش‌های متقلبانه و نادرست، با هدف تحصیل مال نامشروع. در این جرم، فرد مرتکب با ایجاد یک تصویر نادرست و فریبنده از واقعیت، اعتماد دیگری را جلب کرده و او را به انجام اقدامی وامی‌دارد که در نتیجه آن، مال یا حق دیگری به طور نامشروع به دست مرتکب می‌رسد.

انواع کلاهبرداری

طبق قانون، جرم کلاهبرداری به دو دسته ساده و مشدد تقسیم می‌شود. در صورتی که کلاهبردار خود را به عنوان نماینده یا کارمند دولت، نیروهای مسلح یا نهادهای عمومی معرفی کند یا برای ارتکاب جرم از تبلیغات گسترده رسانه‌ای استفاده کند، جرم او مشدد محسوب می‌شود. در غیر این صورت، کلاهبرداری ساده تلقی می‌شود.

مجازات کلاهبرداری

طبق قانون، جرم کلاهبرداری به دو دسته ساده و مشدد تقسیم می‌شود. در صورتی که کلاهبردار خود را به عنوان نماینده یا کارمند دولت، نیروهای مسلح یا نهادهای عمومی معرفی کند یا برای ارتکاب جرم از تبلیغات گسترده رسانه‌ای استفاده کند، جرم او مشدد محسوب می‌شود. در غیر این صورت، کلاهبرداری ساده تلقی می‌شود.

اثبات جرم کلاهبرداری

برای اثبات جرم کلاهبرداری در دادگاه، باید سه شرط اصلی ثابت شود:

عنصر قانونی: قانون کلاهبرداری را جرم شناخته و مجازات آن را تعیین کرده است.

عنصر مادی: کلاهبردار باید با فریب و حیله، مال دیگری را به دست آورده باشد. این فریبکاری می‌تواند شامل دروغگویی، ساختن داستان‌های دروغین یا استفاده از اسناد جعلی باشد.

عنصر روانی: کلاهبردار باید قصد داشته باشد که با فریب دادن دیگران، مال آن‌ها را به دست آورد.

به عبارت ساده‌تر: برای اینکه کسی به عنوان کلاهبردار شناخته شود، باید ثابت شود که او با قصد فریب دادن دیگران و به طور غیرقانونی، مال آن‌ها را گرفته است.

تخفیف مجازات جرم کلاهبرداری

طبق قانون، دادگاه می‌تواند در صورت وجود عواملی مانند گذشت شاکی، همکاری موثر متهم در کشف جرم و شناسایی همدستان، انگیزه‌های شرافتمندانه متهم، ندامت وی و همچنین اوضاع و احوال خاص مرتبط با جرم، مجازات مرتکب را تا حداقل مجازات قانونی کاهش دهد. این عوامل تخفیف، شامل مواردی مانند رفتار تحریک‌آمیز شاکی، وجود انگیزه‌های انسانی در ارتکاب جرم، اعلام جرم توسط متهم قبل از تعقیب قضایی و تلاش متهم برای جبران خسارت می‌باشد.

گذشت شاکی در جرم کلاهبرداری

جرم کلاهبرداری، از جمله جرایمی است که با گذشت شاکی خصوصی قابل گذشت نیست. به عبارت دیگر، حتی اگر شاکی از شکایت خود صرف‌نظر کند، جنبه عمومی جرم همچنان پابرجاست و دادگاه موظف به رسیدگی و صدور حکم است. با این حال، دادگاه می‌تواند با توجه به شرایط خاص پرونده، مجازات مرتکب را تخفیف دهد.

تعلیق مجازات جرم کلاهبرداری

طبق تبصره یک ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، امکان تعلیق مجازات کلاهبرداری وجود ندارد.

بر اساس تبصره یک ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، مجازات کلاهبرداری تعلیق نمی‌شود.

مرور زمان در جرم کلاهبرداری

مطابق قانون جدید کلاهبرداری، جرایم مالی با مبالغ بالاتر از ۱۴ میلیارد ریال، از شمول مرور زمان خارج شده‌اند.”

“به موجب قانون جدید کلاهبرداری، جرایم مالی با مبالغ بیش از ۱۴ میلیارد ریال، از لحاظ تعقیب، رسیدگی و اجرای مجازات مشمول مرور زمان نخواهد بود.

سابقه کیفری جرم کلاهبرداری

داشتن سابقه کیفری در جرم کلاهبرداری، در شرایط خاصی موجب تشدید مجازات مجرم خواهد شد. بر اساس قانون، چنانچه فردی که قبلاً به جرم کلاهبرداری محکوم شده و حکم او قطعی شده است، پیش از اعاده حیثیت یا گذشت مدت زمان مرور اجرای مجازات، مرتکب کلاهبرداری جدیدی شود، به حداکثر مجازاتی تا ۱.۵ برابر مجازات قبلی محکوم خواهد شد.

لازم به ذکر است، مرتکب جرم کلاهبرداری علاوه بر مجازات اصلی، به مدت ۳ سال از تاریخ اجرای حکم از برخی حقوق اجتماعی محروم خواهد شد. این محرومیت به عنوان مجازات تکمیلی در نظر گرفته می‌شود. اعاده حیثیت نیز به معنای گذشت ۳ سال از تاریخ اجرای حکم است.

در مواردی که مجازات حبس فردی اجرا نشده باشد، پس از گذشت ۱۵ سال از تاریخ قطعی شدن حکم، مجازات به دلیل مرور زمان از بین می‌رود. با این حال، این قاعده درباره جرایم کلاهبرداری با مبلغ بیش از ۱۴ میلیارد ریال اعمال نمی‌شود.

مصادیق جرم کلاهبرداری

• تبانی و توافق غیرقانونی برای تصاحب مال متعلق به دیگری.
• طرح دعوای دروغین با هدف تصاحب اموال دیگران.
• انتقال غیرقانونی مال یا منافع آن به شخص دیگری.
• معرفی مال متعلق به شخص دیگری به عنوان مال خود.
• تقاضای اجرای حکم بر روی مالی که به فرد تعلق ندارد.
• جرایم مرتبط با ثبت املاک
• تقاضای ثبت ملک متعلق به شخص دیگری به نام خود.
• تقاضای ثبت ملکی که قبلاً به شخص دیگری منتقل شده است.
• تقاضای ثبت ملک توسط وراث با وجود انتقال آن توسط مورث.
• تقاضای ثبت ملک توسط امانت‌دار به نام خود.

معامله معارض: انجام معامله‌ای که با معامله قبلی در تضاد باشد.

ماده 117 قانون ثبت: هر کسی که ملکی را به دو نفر بفروشد، مرتکب جرم شده و به حبس محکوم می‌شود.

گروه حقوقی دکتر بذرپاچ با تیم وکلای مجرب آماده ارائه خدمات حقوقی به شماست. برای مشاوره و وکالت در امور کیفری با ما تماس بگیرید.

سوالات متداول

1-اشد مجازات کلاهبرداری چیست؟

بیشترین مجازاتی که برای جرم کلاهبرداری در نظر گرفته می‌شود، به عوامل مختلفی مثل میزان پول کلاهبرداری شده، روش انجام کلاهبرداری و سابقه کیفری فرد بستگی دارد.

2-مجازات کلاهبرداری در قانون جدید چیست؟

اگر فردی مرتکب کلاهبرداری ساده شود، علاوه بر اینکه باید پول کلاهبرداری شده را برگرداند، ممکن است به ۱ تا ۷ سال حبس و جریمه نقدی محکوم شود. اما اگر کلاهبرداری در مقیاس بزرگتری انجام شود، مجازات سنگین‌تری مثل حبس طولانی‌تر، محرومیت از برخی حقوق اجتماعی و جریمه نقدی زیاد در انتظار فرد خاطی خواهد بود.

3-رضایت شاکی در کلاهبرداری زیر ۱۰۰ میلیون، چه تاثیری در روند پرونده دارد؟

حتی اگر شاکی از فرد کلاهبردار شکایت خود را پس بگیرد، پرونده کلاهبرداری بسته نخواهد شد. زیرا کلاهبرداری جرمی است که به جامعه آسیب می‌رساند و علاوه بر شاکی خصوصی، جامعه نیز از آن متضرر می‌شود. رضایت شاکی فقط ممکن است باعث شود که مجازات فرد کلاهبردار کمی تخفیف پیدا کند.

4-آیا جرم کلاهبرداری قابل گذشت است؟

خیر، جرم کلاهبرداری قابل گذشت نیست. یعنی حتی اگر فردی که کلاهبرداری کرده است، پول را برگرداند و شاکی هم رضایت دهد، باز هم پرونده او در دادگاه پیگیری خواهد شد.

5-انواع کلاهبرداری چه مواردی هستند؟

کلاهبرداری شکل‌های مختلفی دارد. برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• کلاهبرداری اینترنتی: مثل فروش کالاهای تقلبی در فضای مجازی، فیشینگ و هک کردن حساب‌های بانکی.
• کلاهبرداری تلفنی: مثل کلاهبرداری‌های با عنوان مامور بانک، قرعه‌کشی و …
• کلاهبرداری در حوزه مسکن: مثل فروش خانه‌ای که قبلاً فروخته شده یا جعل اسناد ملکی.
• کلاهبرداری در حوزه سرمایه‌گذاری: وعده سودهای هنگفت و غیر واقعی برای جذب سرمایه مردم.

تماس: [۰۹۱۲۷۶۷۸۷۵۱]

آدرس: تهران.سعادت آبا‌د.خیابان سرو غربی.نرسیده به خیابان بخشایش.مجتمع سفیر. واحد ۱۶