فهرست مطالب
Toggleتغییر کاربری زمین خارج از طرح هادی
تغییر کاربری زمینهای کشاورزی به مسکونی، با سایر تغییر کاربریها به کاربریهای صنعتی یا کارگاهی، از نظر مراحل قانونی تفاوت چندانی ندارد. برای روشنتر شدن موضوع، به پرسشهای زیر پاسخ میدهیم:
کدام زمینهای کشاورزی مشمول این تغییر کاربری میشوند؟
وقتی از زمینهای کشاورزی صحبت میکنیم، منظور صرفاً زمینهای خارج از شهر نیست. بلکه زمینهای کشاورزی واقع در:
- حریم شهرها: مناطقی که در اطراف شهرها قرار دارند.
- محدوده شهرها: مناطقی که به طور رسمی جزو شهر محسوب میشوند.
- محدوده روستاها: مناطقی که به روستا تعلق دارند.
- حریم روستاها: مناطقی که در اطراف روستاها قرار دارند. نیز شامل میشوند.
آیا مالک میتواند به تنهایی تصمیم به تغییر کاربری زمین خود بگیرد؟
خیر. قوانین کشور محدودیتهایی برای مالکان در نظر گرفته است و تغییر کاربری زمینهای کشاورزی بدون مجوز قانونی امکانپذیر نیست.
مراحل تغییر کاربری چگونه است؟
- زمینهای خارج از حریم و محدوده شهرها و روستاها: مالک باید درخواست خود را به اداره جهاد کشاورزی استان یا شهرستان ارائه دهد.
- زمینهای واقع در حریم شهرها: علاوه بر تأیید جهاد کشاورزی، نیاز به مجوز کمیسیون ماده پنج نیز میباشد. کمیسیون ماده پنج مسئول بررسی و صدور مجوز برای این نوع تغییر کاربریها است.
- زمینهای واقع در محدوده شهرها: کمیسیون ماده پنج متولی اصلی این نوع تغییر کاربریها است.
- زمینهای واقع در محدوده روستاهای دارای طرح هادی: تغییر کاربری با هماهنگی دهیاری و توسط بنیاد مسکن انجام میشود.
- زمینهای واقع در محدوده روستاهای بدون طرح هادی: استاندار یا نمایندهای که توسط استاندار تعیین میشود، مسئولیت این امر را بر عهده دارد.
هزینه تغییر کاربری زمین های کشاورزی به مسکونی
هزینه تغییر کاربری اراضی زراعی به کاربریهای دیگر، ثابت و مشخص نیست و میتواند متغیر باشد. در گذشته، اخذ عوارض تغییر کاربری برای زمینهای زراعی واقع در حریم و محدوده شهری غیرقانونی محسوب میشد. اما در حال حاضر، هیئت عمومی دیوان عدالت اداری این اقدام را با توجه به تعرفههای مصوب شوراها و تأیید کمیسیون ماده 5 مجاز دانسته است.
در مورد تغییر کاربری زمینهای زراعی به باغی، پس از تغییر کاربری، 80 درصد ارزش زمین با کاربری جدید به عنوان عوارض از مالک اخذ شده و به خزانهداری کل کشور واریز میشود.
برای زمینهای زراعی واقع در بافت و محدوده روستاها نیز، شوراها و دهیاریها ممکن است عوارضی را تعیین کنند. متأسفانه در برخی موارد، سوءاستفادههایی در این زمینه گزارش شده است.
رأی وحدت رویه در خصوص تغییر کاربری زمین کشاورزی به مسکونی
طبق تبصره یک ماده دو قانون حفظ کاربری زمینهای زراعی و باغی، مالکان زمینهای کشاورزی و باغی میتوانند یکبار و به میزان 500 متر مربع از زمینهای خود را برای سکونت شخصی، بدون پرداخت عوارض تغییر کاربری دهند. البته این تغییر کاربری منوط به اجازه اعضای کمیسیون موضوع تبصره یک اصلاحی سال 1385 ماده یک این قانون است.
همچنین، مالکان میتوانند بدون پرداخت عوارض و تنها یکبار، 500 متر مربع از زمینهای خود را برای ایجاد فعالیتهایی مانند پرورش آبزیان، مرغداری، دامداری، صنایع دستی و صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی اختصاص دهند.
لازم به ذکر است که در خصوص تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی به میزان 500 متر، میان دادگاهها اختلاف نظر وجود دارد. اما هیئت عمومی دیوان عالی کشور در سال 1391 اعلام کرده است که تغییر کاربری تا این میزان برای سکونت شخصی، با شرط اخذ مجوز از کمیسیون مربوطه، بلامانع است. همچنین، افرادی که بدون مجوز اقدام به تغییر کاربری کنند، مشمول معافیت از پرداخت عوارض نبوده و ممکن است تحت تعقیب کیفری قرار گیرند.
بنابراین، به طور کلی، تغییر کاربری زمینهای کشاورزی و باغی به منظور سکونت، بدون اخذ مجوز قانونی، ممنوع بوده و متخلفین قابل تعقیب کیفری هستند.
ضمانت اجرا و عاقبت تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی بدون کسب مجوز
تغییر کاربری غیرقانونی زمینهای کشاورزی و باغی، عواقب جدی در پی دارد. بر اساس ماده 3 اصلاحی قانون حفظ کاربری، متخلفین علاوه بر تخریب بنا، ملزم به پرداخت جریمهای معادل یک تا سه برابر ارزش زمین با کاربری جدید خواهند بود. در صورت تکرار جرم نیز، مجازات حبس از یک تا شش ماه برای آنها در نظر گرفته شده است.
پیش از اصلاح این قانون، تغییر کاربری زمینهای کشاورزی عمدتاً با جریمه و تخریب بنا همراه بود و ضمانت اجرای کیفری مشخصی نداشت. کمیسیون ماده 99 مسئول رسیدگی به این تخلفات بود. با این حال، پس از تصویب قانون حفظ کاربری و اصلاحات بعدی آن، ضمانت اجرای کیفری برای این جرم به صورت صریح در قانون ذکر شده است.
مهم است بدانیم که تغییر کاربری زمینهای کشاورزی به مسکونی در حریم یا محدوده شهر، بر عهده کمیسیون ماده 100 است.
برای کاهش ریسکهای حقوقی و تسریع در روند رسیدگی به پروندههای تغییر کاربری، توصیه میشود ازتیم وکلای دفتر حقوقی دکتر حمید بذرپاچ در امور زمین و کشاورزی استفاده شود.
به طور خلاصه:
- تغییر کاربری غیرقانونی زمینهای کشاورزی جرم محسوب میشود.
- مجازاتهای سنگینی برای متخلفین در نظر گرفته شده است.
- کمیسیون ماده 100 مسئول رسیدگی به تخلفات در حریم و محدوده شهر است.
- برای دفاع از حقوق خود در این موارد، بهتر است از یک وکیل کمک بگیرید.
فرایند و مدارک لازم جهت تغییر کاربری زمین کشاورزی به مسکونی
تشخیص تغییر کاربری زمینهای کشاورزی و باغها در هر استان، بر عهده کمیسیونی است که بر اساس تبصره 1 ماده یک قانون حفظ کاربری زمینهای کشاورزی و باغها تشکیل میشود. اعضای این کمیسیون شامل رئیس سازمان جهاد کشاورزی، رئیس سازمان مسکن و شهرسازی، مدیر امور اراضی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان و یک نماینده از طرف استاندار بوده و ریاست آن بر عهده رئیس سازمان جهاد کشاورزی است.
سازمان جهاد کشاورزی مکلف است حداکثر ظرف دو ماه از تاریخ ثبت درخواست، به آن پاسخ دهد.
فرآیند رسیدگی به درخواست و بررسی مدارک به صورت زیر است:
تقدیم درخواست: اشخاص حقیقی و حقوقی باید درخواست خود را همراه با مدارک مشخص شده (مانند سند مالکیت، مجوز تاسیس، نقشه زمین و …) به دبیرخانه کمیسیون تبصره 1 ماده یک واقع در جهاد کشاورزی استان یا شهرستان مربوطه ارائه دهند.
- شرایط مالکیت: زمین باید به نام متقاضی بوده و در مناطق ممنوعه واقع نشده باشد. همچنین، مالکیت متقاضی باید توسط شورای اسلامی محل و مراجع ذیصلاح تایید شود.
- اراضی وقفی: برای اراضی وقفی، نظر متولی موقوفه نیز الزامی است.
- اراضی ملی و دولتی: اراضی که به صورت غیرقانونی تصرف شدهاند، تا زمان تعیین تکلیف قانونی، قابل بررسی نیستند.
بررسی اولیه: درخواست متقاضی توسط کارشناسان جهاد کشاورزی بررسی میشود تا مشخص شود که زمین مورد نظر زراعی یا باغی است. پس از کسب نظر کارشناسان، استعلامات لازم انجام شده و پرونده برای رسیدگی به کمیسیون ارسال میشود.
مراحل رسیدگی به درخواست تغییر کاربری زمینهای غیرزراعی و غیرباغی:
- ارسال درخواست به کمیسیون: در صورتی که کارشناسان تشخیص دهند زمین مورد نظر زراعی یا باغی نیست، درخواست و نظریه کارشناسی بدون نیاز به استعلامات دیگر به دبیرخانه کمیسیون ارسال میشود.
- تایید یا رد نظریه کارشناسی:
تایید: اگر مدیریت جهاد کشاورزی استان نیز نظریه کارشناسی مبنی بر غیرزراعی بودن زمین را تایید کند، پرونده مختومه میشود.
رد تایید: در غیر این صورت، استعلامات لازم انجام میشود.
- ثبت پرونده و تکمیل مدارک: پرونده در دبیرخانه کمیسیون ثبت شده و در صورت وجود نقص در مدارک، متقاضی موظف به تکمیل آنها ظرف یک ماه است.
- بررسی در کمیسیون: پرونده تکمیل شده در کمیسیون بررسی میشود و تصمیمگیری صورت میگیرد. اعضای کمیسیون علاوه بر بررسی مدارک، باید ضوابط پنجگانه ماده 7 الحاقی قانون را نیز مدنظر قرار دهند.
- تشکیل جلسات کمیسیون و ابلاغ تصمیمات: دبیر کمیسیون مسئولیت تشکیل جلسات کمیسیون و ابلاغ تصمیمات اتخاذ شده را بر عهده دارد. در صورت نیاز، نمایندگان دستگاههای اجرایی ذیربط نیز میتوانند در جلسات شرکت کنند.
- ضوابط اجرایی: ضوابط مربوط به تقویم و ارزیابی به صورت جداگانه ابلاغ خواهد شد.
نتیجه گیری (تغییر کاربری زمین خارج از طرح هادی)
تغییر کاربری زمینهای خارج از طرح هادی، به دلیل پیچیدگیهای قانونی و اداری، یکی از چالشهای مهم در حوزه ملک و زمین است. قوانین و مقررات مختلفی در این زمینه وجود دارد که هر یک شرایط و ضوابط خاص خود را دارند. از طرفی، رویههای اداری و تصمیمگیریهای کمیسیونها نیز میتواند بر روند این تغییرات تاثیرگذار باشد.
دفتر حقوقی دکتر حمید بذرپاچ با سالها تجربه در زمینه حقوق املاک و زمین، به شما در این مسیر پیچیده کمک خواهد کرد. با بهرهگیری از دانش حقوقی و آشنایی کامل با قوانین و مقررات مرتبط با تغییر کاربری زمین، این دفتر حقوقی قادر است تا بهترین راهکار را برای پرونده شما ارائه دهد. از جمله خدمات این دفتر میتوان به مشاوره حقوقی، انجام مراحل اداری، پیگیری پرونده در کمیسیونها و مراجع قضایی، و دفاع از حقوق شما در برابر تصمیمات غیرمنصفانه اشاره کرد.
با انتخاب دفتر حقوقی دکتر حمید بذرپاچ، شما میتوانید با اطمینان خاطر مراحل تغییر کاربری زمین خود را طی کنید و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری نمایید. این دفتر حقوقی با ارائه خدمات تخصصی و با کیفیت، به شما کمک میکند تا به هدف خود یعنی تغییر کاربری زمین خارج از طرح هادی دست یابید.
در نتیجه، تغییر کاربری زمین خارج از طرح هادی، نیازمند دانش حقوقی و تجربه کافی است. دفتر وکالت دکتر حمید بذرپاچ با ارائه خدمات تخصصی و مشاورههای حقوقی، به شما کمک میکند تا این فرآیند را با موفقیت به پایان برسانید. با انتخاب این دفتر، شما میتوانید از حمایت یک تیم متخصص بهره بگیرید.
تماس: [۰۹۱۲۷۶۷۸۷۵۱]
آدرس: تهران.سعادت آباد.خیابان سرو غربی.نرسیده به خیابان بخشایش.مجتمع سفیر. واحد ۱۶